Fysiologie

Dit boek geeft paramedische studenten op een toegankelijke manier basiskennis over de gehele fysiologie. Het accent ligt daarbij op de fysiologie van het bewegingsapparaat, de bloedsomloop en de ademhaling. Fysiologie sluit aan bij het kennisniveau van eerstejaars studenten. Bij het boek hoort een website met animaties die de stof verhelderen en verbanden leggen met de praktijk.

Geeft actuele en toegankelijke basiskennis over fysiologieIs toegesneden op paramedisch onderwijs 
Levert kennis ten behoeve van behandeling, patiëntenvoorlichting en communicatie met andere (para)medische disciplines

- 1 Inleiding. - 1.1 Wat is fysiologie? - 1.2 Karakter van de natuurwetenschappen. - 1.3 Gebruik van modellen in de fysiologie. - 1.4 Leerboek en wetenschap. - 2 Organisatieniveaus. - 2.1 Inleiding. - 2.2 Moleculair niveau. - 2.2.1 Oplosbaarheid van stoffen. - 2.2.2 Eiwitten. - 2.2.3 Lipiden. - 2.2.4 Koolhydraten. - 2.2.5 Energierijke fosfaten. - 2.2.6 DNA en RNA (nucleïnezuren). - 2.3 Cellulair niveau. - 2.3.1 Bouw van de celmembraan. - 2.3.2 Membraantransport. - 2.3.3 Bouw en functie van de organellen. - 2.3.4 Celdeling. - 2.3.5 Celdood. - 2.4 Weefselniveau. - 2.5 Orgaanniveau. - 2.5.1 Van weefsels naar organen. - 2.5.2 Orgaanstelsels. - 3 Homeostase. - 3.1 Inleiding. - 3.2 Verdeling en samenstelling van lichaamsvloeistof. - 3.3 Homeostase. - 3.3.1 Uitwisseling cel¿interstitium. - 3.3.2 Samenstelling bloedplasma. - 3.3.3 Uitwisseling interstitium¿bloedplasma. - 3.3.4 Uitwisseling bloed¿buitenwereld. - 3.3.5 Zuur-basenevenwicht. - 3.4 Fysiologische regelprincipes. - 3.4.1 Negatieve terugkoppeling. - 3.4.2 Positieve terugkoppeling. - 3.4.3 Vooruitkoppeling. - 3.5 Homeostatische regelmechanismen. - 3.6 Overdracht van informatie door signaalstoffen. - 4 Houding en beweging. - 4.1 Inleiding. - 4.2 Bouw van skeletspieren en spiervezels. - 4.2.1 Doorsnede. - 4.2.2 Spiervezel. - 4.2.3  Myofibrillen. - 4.2.4  Filamenten. - 4.2.5 De contractiele eenheid: sarcomeer. - 4.3 Spiercontractie. - 4.3.1 Contractiemechanisme. - 4.3.2  Van sarcomeerverkorting naar spiercontractie. - 4.3.3 Lengte en kracht van een sarcomeer. - 4.4 Motorische eenheid. - 4.4.1  Koppeling tussen zenuwcel en spiercel: motorische eenheid. - 4.4.2 Enkelvoudige en tetanische contractie van spiervezels. - 4.4.3 Meer spierkracht leveren. - 4.5 Spiercontractievormen en spierkracht. - 4.5.1 Terminologie. - 4.5.2 Spierkracht. - 4.5.3 Lengte-krachtrelatie. - 4.5.4 Geleverd vermogen. - 4.6 Spiervezeltypen in skeletspieren. - 4.6.1 Langzame spiervezels. - 4.6.2 Snelle spiervezels. - 4.6.3 Hoe worden spiervezels geactiveerd bij bewegen? -  - 4.7 Veranderingen door training en immobiliteit. - 4.7.1 Veranderingen door training. - 4.7.2 Veranderingen door immobiliteit. - 5 Prikkels. - 5.1 Inleiding. - 5.2 Zenuwcellen. - 5.2.1 Soorten cellen in het zenuwstelsel. - 5.2.2 Bouw van een neuron. - 5.3 Rustpotentiaal. - 5.3.1 Wat is een rustpotentiaal? -  - 5.3.2 Hoe ontstaat de rustpotentiaal? -  - 5.4 Prikkelvorming in het zenuwstelsel. - 5.4.1 Ontstaan van potentiaalveranderingen. - 5.4.2 Ontstaan en verloop van een actiepotentiaal. - 5.4.3 Prikkeling van zenuwvezels. - 5.5 Prikkelgeleiding. - 5.5.1 Voortgeleiding van de actiepotentiaal over het neuron. - 5.5.2 Saltatoire prikkelgeleiding. - 5.5.3 Zenuwvezels en geleidingssnelheid. - 5.6 Prikkeloverdracht. - 5.6.1 Directe transmissie. - 5.6.2 Indirecte transmissie. - 5.6.3 Neuromusculaire transmissie. - 5.6.4  Prikkeloverdracht van neuron naar neuron. - 6 Structuur en functies van het zenuwstelsel. - 6.1 Inleiding. - 6.2 Structuren en functies. - 6.2.1 Centraal en perifeer zenuwstelsel. - 6.2.2 Prikkeltransport. - 6.2.3 Animaal en vegetatief zenuwstelsel. - 6.3 Modellen van het zenuwstelsel. - 6.3.1 Reflexmodel. - 6.3.2 Kabels- en banenmodel. - 6.3.3 Hiërarchisch of fylogenetisch model. - 6.4 Functionele anatomie. - 6.4.1 Inleiding. - 6.4.2 Hersenvliezen. - 6.4.3 Ruggenmerg. - 6.4.4 Hersenstam. - 6.4.5 Cerebellum. - 6.4.6 Diëncefalon. - 6.4.7 Telencefalon. - 7 Sensomotoriek. - 7.1 Inleiding. - 7.2 Indeling van sensoren. - 7.3 Exteroceptie. - 7.3.1 Inleiding. - 7.3.2 Sensoriek van de huid. - 7.3.3 Gezichtsvermogen. - 7.3.4 Gehoor. - 7.3.5 Reuk en smaak. - 7.4 Proprioceptie. - 7.4.1  Proprioceptie en sensoren van het bewegingsapparaat. - 7.4.2  De spierspoel. - 7.4.3 Pees- en gewrichtssensoren. - 7.4.4 Evenwichtsorgaan. - 7.5  Somatosensoriek en sensibiliteit. - 7.6 Het ruggenmerg als intermediair. - 7.6.1  Perifere motorische neuronen. - 7.6.2 Neuronenschakelingen. - 7.6.3 Sensorische banen. - 7.6.4 Motorische banen. - 7.7 Sensomotorische integratie. - 7.7.1 Archiniveau. - 7.7.2 Paleoniveau. - 7.7.3 Neoniveau. - 8 Regeling van vegetatieve processen. - 8.1 Inleiding. - 8.2 Het vegetatieve zenuwstelsel. - 8.2.1 Hypothalamus. - 8.2.2 Perifere vegetatieve vezels. - 8.2.3 Structuur van de parasympathicus en sympathicus. - 8.3 Prikkeloverdracht in het vegetatieve zenuwstelsel. - 8.3.1 Het bijniermerg als onderdeel van de sympathicus. - 8.4 Invloed van de sympathicus en parasympathicus op diverse organen en de huid. - 8.4.1 Hart en grote circulatie. - 8.4.2 Skeletspieren. - 8.4.3 Maag-darmkanaal. - 8.4.4 Huid. - 8.5 Vegetatieve reflexen en segmentale relaties. - 8.5.1 Vegetatieve reflexen. - 8.5.2 Het ontstaan van segmenten. - 8.5.3 Interacties op segmentaal niveau. - 9 Gewaarwording. - 9.1 Inleiding. - 9.2 Bewustzijn. - 9.2.1 Formatio reticularis, ARAS en DRAS. - 9.2.2 Biologische klok en circadiaanse ritmen. - 9.2.3 Slapen. - 9.3 Pijn. - 9.3.1 Definitie van pijn. - 9.3.2 Primaire en secundaire pijn. - 9.3.3 Verwerking op ruggenmergniveau. - 9.3.4 Ascenderende verbindingen met hogere hersencentra. - 9.3.5 Centrale verwerking. - 9.3.6 Chronische pijn. - 9.4 Het emotionele niveau. - 9.4.1 Limbisch systeem. - 9.4.2 Stress. - 9.5 Het cognitieve niveau. - 9.5.1 Hersenschors en hogere hersenfuncties. - 9.5.2 Structuur van de hersenschors. - 9.5.3 Lokalisatie van functies. - 9.5.4 Lateralisatie van functies en hemisfeerdominantie. - 9.5.5 Plasticiteit en leren. - 10 Bloedsomloop. - 10.1 Inleiding. - 10.2 Bouw. - 10.2.1 Functionele anatomie van het hart. - 10.2.2 Vaatstelsel. - 10.3 Hartfunctie. - 10.3.1 Myocard. - 10.3.2 Prikkelvorming en geleiding. - 10.3.3 Elektrocardiografie. - 10.3.4  Hartcyclus. - 10.3.5 Regeling van de hartactie. - 10.4 Circulatie. - 10.4.1 Druk en stroomsterkte. - 10.4.2 Veneuze terugstroom. - 10.4.3 Interactie tussen hart en vaatstelsel. - 10.4.4 Regeling van de bloeddruk. - 10.4.5 Microcirculatie. - 10.4.6 Regeling van de regionale doorstroming. - 10.5 Orgaandoorstroming. - 10.5.1 Coronaire circulatie. - 10.5.2  Hersencirculatie. - 10.5.3 Circulatie door de skeletspieren. - 10.5.4 Huidcirculatie. - 10.5.5 Circulatie door de spijsverteringsorganen. - 10.5.6 Circulatie door de nieren. - 11 Ademhaling. - 11.1 Inleiding. - 11.2 Luchtwegen en longen. - 11.2.1 Luchtwegen. - 11.2.2 Longen. - 11.3 Ventilatie: mechanica van de ademhaling. - 11.3.1 Inleiding. - 11.3.2 Adembewegingen. - 11.3.3 Longvolumes. - 11.3.4 Krachten die ventilatie bewerkstelligen. - 11.3.5 Ademarbeid. - 11.3.6 Dynamische longvolumes. - 11.4 Gaswisseling en gastransport. - 11.4.1 Alveolaire ventilatie en dode ruimte. - 11.4.2 Diffusie. - 11.4.3 Longcirculatie. - 11.4.4 Gastransport. - 11.4.5 Hypoventilatie en hyperventilatie. - 11.4.6 Ventilatie-perfusieverhouding. - 11.5 Regulatie van de ademhaling. - 11.5.1 Onderdelen van het regelsysteem. - 11.5.2 Regeling van de pH door ventilatie. - 12 Stofwisseling. - 12.1 Inleiding. - 12.2 Spijsvertering. - 12.2.1 Inleiding. - 12.2.2 Mond, keelholte en slokdarm. - 12.2.3 Maag. - 12.2.4 Dunne darm. - 12.2.5 Dikke darm. - 12.3 Lever en pancreas. - 12.3.1 Lever. - 12.3.2 Alvleesklier. - 12.4 Vrijmaken van energie. - 12.4.1 Energie. - 12.4.2 Vrijmaken van energie uit energierijke stoffen. - 12.4.3 Anaerobe vorming van ATP. - 12.5 Katabolisme en anabolisme. - 12.6 Energiewisseling. - 12.6.1 Meting van de totale energieomzet. - 12.6.2 Basaal metabolisme en totale energiewisseling. - 12.6.3 Vetweefsel. - 12.6.4 Bepaling van het vetpercentage van het lichaam. - 12.6.5 Voeding en energiebalans. - 12.6.6 Regeling van de voedselinname. - 12.7 Temperatuurregeling. - 12.7.1 Uitwisseling van warmte met de omgeving. - 12.7.2 Regeling van de lichaamstemperatuur. - 12.7.3 Hyperthermie en koorts. - 13 Uitscheiding. - 13.1 Inleiding. - 13.2 Nieren en urinewegen. - 13.3 Vorming van urine. - 13.3.1 Vorming van filtraat in de glomerulus. - 13.3.2 Terugresorptie. - 13.3.3 Regelen van de hoeveelheid en concentratie van eindurine. - 13.4 Onderzoek van de nierfunctie. - 13.5 Mictie. - 14 Beschermende functies. - 14.1 Inleiding. - 14.2 Bloed en lymfestelsel. - 14.2.1 Bloedcellen. - 14.2.2 Het lymfoïde systeem. - 14.3 Bescherming tegen gevolgen van bloedingen. - 14.3.1 Vasoconstrictie en trombocytenaggregatie. - 14.3.2 Bloedstolling. - 14.4 Bescherming tegen weefselschade en binnendringen van micro-organismen. - 14.4.1 Eerste verdedigingslinie: huid en slijmvliezen. - 14.4.2 Tweede verdedigingslinie: aangeboren algemene afweer. - 14.4.3 Derde beschermingslinie: specifieke afweer. - 15 Inspanning. - 15.1 Inleiding. - 15.2  Aanpassingen bij inspanning. - 15.2.1 Energielevering. - 15.2.2  Bloedsomloop. - 15.2.3 Ademhaling. - 15.2.4 Lichaamstemperatuur. - 15.3 Belasting en belastbaarheid. - 15.3.1 Ergometrie. - 15.3.2 Maximaal vermogen. - 15.3.3 Maximaal zuurstofverbruik. - 15.3.4 Maximale duurprestatie. - 15.4 Vermoeidheid. - 15.5 Effecten van training. - 15.5.1 Trainingsmethoden. - 15.6 Immobilisatie. - 16 Groei en veroudering. - 16.1 Inleiding. - 16.2 Embryonale en foetale periode. - 16.3 Aanpassingen na de geboorte. - 16.3.1 Circulatie en ventilatie. - 16.3.2 Temperatuurregeling. - 16.3.3 Spijsvertering. - 16.4 Motoriek. - 16.4.1 Inleiding. - 16.4.2 Monitoren van de ontwikkeling. - 16.4.3 De eerste weken. - 16.4.4 Oprichten en voortbewegen. - 16.4.5 De handfunctie. - 16.5 Hormonen en lichaamsgroei. - 16.5.1 Groeihormoon. - 16.5.2 Schildklierhormoon. - 16.5.3 Hormonen voor de calciumhomeostase. - 16.5.4 Geslachtskenmerken en geslachtshormonen. - 16.6 Seksuele functies. - 16.7 Zwangerschap en bevalling. - 16.7.1 Zwangerschap. - 16.7.2 Bevalling. - 16.7.3 Na de bevalling. - 16.8 Veroudering. - 16.8.1 Inleiding. - 16.8.2 Oorzaken van veroudering. - 16.8.3 Invloed van veroudering op lichaamsfuncties. - 16.8.4 Is veroudering te bestrijden? - Verder lezen. - Begrippenlijst. - Eenheden, symbolen en afkortingen. - Register.