Sehirler ve Yapilar

Steen Eiler Rasmussenin Sehirler ve Yapilar baslikli kitabi gözden gecirilmis cevirisiyle yayimlandi. Aykut Köksalin genel yayin yönetmenliginde, Pinar Gökbayrakin editörlügünde yayimlanan kitabi Türkceye Deniz Özden aktardi. Rasmussenin kaleminden cikma cizimlerle mimarlik literatüründe ayri bir yere sahip olan Sehirler ve Yapilar, ilk basimiyla büyük bir ilgi görmüstü. Sadece mimar ve sehircilere degil, kültür tarihiyle ilgilenen herkese seslenen,ele alinan konularin bir deneme özgürlügü ve lezzetiyle islendigikitap, son derece özenli ikinci basimiyla, okurlarina, sehirler arasinda keyifli bir yolculuk sunuyor. Rasmussen, kitaba yazdigi önsözde söyle diyor Herhangi bir sokaktaki sira disi bir ev, ilgiyi hemen üzerine ceker ama sokagin bütünü hakkinda hicbir izlenim akilda kalmaz. Belirli bir ayrintiyi fark etmek kolaydir, ancak tam aksine ne kadar basit olsa da bütünü kavramak oldukca zordur. Cogu insanin dogal gördügü, bütünden kopuk ayrintilara olan ilgiyi, yapilan okumalar daha da kiskirtir. Tarihsel üsluplar üzerine sayisiz kitap yazilmistir. Bu kitaplar farkli dönemlerdeki üretimlerin kücük ve önemsiz gözüken özelliklerle nasil birbirinden ayrildigini gösterir. Mimarligi tanimlama ve siniflandirma becerisi, seyahat ederken genellikle ise yarar; görülmesi gereken her bir esere dikkat ceken gezi rehberleri vardir. Böylesi rehberler bir gezginin hayran olmasi gereken tüm yapilari da siralar. Fakat bu gezginler sehirlerin kendisinde, sanat eserlerinin yer aldigi müze bölümlerinde gördüklerinden daha fazlasini görmezler. Elinizdeki kitap okura, kentlerin belirli ideallere isaret eden varoluslarini göstermeye calisti. Böylece, anitlar ve yapilar tek tek bir bütünün parcasi haline geldiler. Buradaki sehirler, belirli bir yöntemle veya benzer bicimde ele alinmadilar. Kitabin bölümleri, islenen konular kadar cesitli, cünkü dünyada birbiriyle özdes iki sehir bile yoktur. Bazi durumlarda, ayni kosullar altinda ve ayni nedenlerden olusan ortak özellikleri gözlemlemekle cok sey ögrenilebilirken, bazilarinda kendine has gelisimin izlerini arastirmak gerekir. Kitabin amaci, sehircilik ve mimarlik tarihinin sistemli bir sunumundansa, yazarin calismaktan keyif aldigini hissettigi, sehirler ve yapilarla ilgili konulari, belirli bir kurala bagli olmadan siraladigi bölümler araciligiyla toplamakti. Kitabin, tipki tümüyle yeni seyler kesfettigimiz, eski, tanidik seylerde simdi yeni bir anlam buldugumuz bir seyahatte oldugu gibi, ilgili okuyucuya yeni bir izlenim birakacagini umuyoruz.